Innowacje w 2017 roku
W 2017 r. znacząco zwiększyła się skala działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej, czego wskaźnikiem jest liczba uruchomionych projektów oraz wielkość zaangażowanych zasobów ludzkich i finansowych.
Na 31 grudnia 2016 r. portfel projektów badawczo-rozwojowych składał się z 7 przedsięwzięć, które zostały zainicjowane w poprzednich latach. Ich łączna wartość wynosiła 35,7 mln zł, a środki przeznaczone na ich kontynuację w 2017 r. wynosiły 21,7 mln zł. W 2017 r. do opisanej puli dołączyło 8 nowych projektów dofinansowanych w ramach pierwszego naboru Programu Badawczego Sektora Energetyki (finansowanego ze środków unijnych w ramach Działania 1.2 – Programy sektorowe POIR). Ich łączna wartość to blisko 49 mln zł, zaś pozyskane na ich realizację dofinansowanie to ponad 21 mln zł.
Równolegle w 2017 r. uruchomiono ponad 20 nowych projektów we wszystkich obszarach biznesowych. Na koniec raportowanego roku w czterech portfelach Obszaru Badań i Innowacji znajdowały się w sumie 43 projekty o łącznej wartości przekraczającej 227 mln zł. Na ich realizację w planie budżetowym roku 2018 przeznaczono blisko 64 mln zł. Na powyższą sumę składają się zarówno projekty badawczo-rozwojowe, jak również pierwsze projekty dotyczące inwestycji w tzw. Nowe Biznesy Grupy TAURON oraz udziały w przygotowywanych funduszach CVC.
Wybrane projekty badawczo-rozwojowe realizowane w 2017 r. przez spółki Grupy Kapitałowej TAURON współfinansowane ze źródeł zewnętrznych
- Projekt CO2-SNG, obejmujący chemiczną akumulację energii poprzez produkcję metanu z wychwyconego CO2.
- Projekt POLYGEN, którego koncepcja opiera się na wykorzystaniu układu poligeneracyjnego przetwarzającego w procesie zgazowania lokalnie dostępne paliwa (np. wybrane frakcje odpadów).
Źródło współfinansowania
Wspólnota Wiedzy i Innowacji KIC InnoEnergy (KIC InnoEnergy)
- W ramach Programu Badawczego Sektora Elektroenergetycznego uruchomiono następujące projekty:
- System oceny propagacji i poprawy parametrów jakości energii elektrycznej w sieciach dystrybucyjnych
- Opracowanie platformy pozwalającej na zagregowanie potencjału wytwórczego i regulacyjnego rozproszonych źródeł energii odnawialnej i zasobników energii oraz wybranych kategorii odbiorów sterowalnych
- Zintegrowany System Diagnostyki Sieciowej
- TENNESSEE – Opracowanie przemysłowej konstrukcji węglanowych ogniw paliwowych oraz ceramicznych elektrolizerów dających możliwość integracji z instalacjami energetycznymi power-to-gas
- Elastyczność istniejących bloków energetycznych przy ograniczonych nakładach inwestycyjnych
- System optymalizacji pracy konwencjonalnych jednostek wytwórczych nakierunkowany na zwiększenie ich regulacyjności w celu zapewnienia bieżącej stabilności systemu elektroenergetycznego i długoterminowych warunków do dalszej integracji odnawialnych źródeł energii
- Platforma zarządzania danymi z zaawansowanej infrastruktury pomiarowej
- Model funkcjonowania energetyki rozproszonej 2.0 – samobilansujące się obszary sieci elektroenergetycznej
- Program Badań Stosowanych w ramach którego realizowano projekt w zakresie wytwarzania wody zdemineralizowanej do uzupełniania obiegu wodno-parowego metodami elektromembranowymi.
Źródło współfinansowania
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR)
- Projekt CERES mający na celu wprowadzenie szeregu usprawnień technologicznych w celu zmniejszenia ryzyka związanego z produkowanymi odpadami pogórniczymi.
Źródło współfinansowania
Fundusz Badawczy dla Węgla i Stali Unii Europejskiej
- Projekt ICP4Life dotyczący budowy zintegrowanej platformy współpracy do zarządzania cyklem życia technologii i usług produktowych.
- Projekt MOBISTYLE, dotyczący rozwiązań technologicznych, które pozwolą pozytywnie wpłynąć na zachowania klientów poprzez podniesienie świadomości i poczucia własności u konsumentów.
- Projekt UtilitEE mający na celu na celu wdrożenie rozwiązania które zwiększy efektywności zużycia energii poprzez aktywne angażowanie klientów w swoje zachowania dotyczące zużycia energii z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz mechanizmów DSM.
Źródło współfinansowania
Horyzont 2020: Program Ramowy w zakresie badań naukowych oraz innowacji
Inicjatywą, która łączy działania Spółek TAURON Polska Energia, TAURON Dystrybucja, TAURON Ekoenergia i TAURON Sprzedaż, jest projekt M-GRID 2.0 – „Model funkcjonowania energetyki rozproszonej 2.0”. W jego ramach przeprowadzimy demonstracje samobilansującego się obszaru sieci elektroenergetycznej. Naszym celem jest opracowanie technologii budowy lokalnych sieci elektroenergetycznych, które wyróżniać będą ograniczenie strat podczas przesyłu oraz większa niezawodność i elastyczność systemu. Pozyskana wiedza oraz doświadczenie w zakresie budowy oraz eksploatacji mikrosieci pozwoli na włączenie wypracowanych rozwiązań do oferty skierowanej do klientów zewnętrznych oraz zastosowanie innowacji wewnątrz Grupy.
„Jednym z istotnych projektów innowacyjnych realizowanych obecnie w Grupie TAURON jest projekt CO2-SNG, dotyczący przetwarzania dwutlenku węgla powstającego w procesie spalania paliw w instalacjach przemysłowych w syntetyczny gaz ziemny.
Inicjatywa realizowana jest przez międzynarodowe konsorcjum grupujące polskie i francuskie podmioty, jego liderem jest spółka TAURON Wytwarzanie. Opracowywany proces polega na reakcji CO2 z wodorem powstającym w procesie elektrolizy, która zasilana jest tanią, nadwyżkową energią pochodzącą z OZE (w dolinach obciążeń systemu elektroenergetycznego). Powstaje w ten sposób niemal czysty metan.
Może to być doskonały sposób na przechowywanie nadwyżki zielonej energii lub energii pochodzącej z innych „tanich” źródeł pracujących w okresach niskiego zapotrzebowania ze strony odbiorców. Jednocześnie jest to droga zagospodarowania CO2 wytwarzanego w instalacjach Grupy Kapitałowej TAURON.
Proces produkcji syntetycznego gazu ziemnego ma przebiegać w modułowych strukturalnych reaktorach metanizacji CO2, nad którymi pracują francuscy partnerzy projektu. W prace koncepcyjne zaangażowane są polskie instytucje naukowo-badawcze: Akademia Górniczo-Hutnicza z Krakowa (AGH) oraz Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla z Zabrza (IChPW).
Na realizację inicjatywy pozyskano dofinansowanie ze środków KIC InnoEnergy. Projekt stanowi bazę dla innych projektów: PolyGen i TENNESSEE.
W 2018 r. planowana jest szczegółowa ocena biznesowa i ekonomiczna rezultatów projektu.
Celem projektu POLYGEN jest opracowanie przyjaznego dla środowiska sposobu termicznego przekształcania odpadów i paliw alternatywnych z myślą o zastosowaniach mało- i średnioskalowych. Opracowywana jest technologia wytwarzania ciepła, elektryczności oraz syntetycznego gazu ziemnego w oparciu o zgazowanie paliw alternatywnych takich jak odpady komunalne, osady ściekowe czy biomasa.
Celem projektu TENNESSEE jest udoskonalenie procesu magazynowania energii w postaci chemicznej – czyli stworzenia substytutu gazu ziemnego. Oczekiwana jest poprawa parametrów eksploatacyjnych instalacji względem projektu CO2-SNG, głównie poprzez wyższą sprawność elektrolizy wysokotemperaturowej oraz zastosowanie węglanowych ogniw paliwowych do wychwytu CO2 ze spalin. W efekcie możliwe będzie radykalne zmniejszenie ilości dostarczanej do układu wychwytu energii z elektrowni. Projekt przyczyni się więc do obniżenia energochłonności przypadającej na jednostkę wytwarzanego SNG.
Ważnym osiągnięciem było również uruchomienie dofinansowanego w ramach programu Horyzont 2020 projektu UtilitEE „Transformacja modelu biznesowego dostawcy energii elektrycznej pod kątem efektywności energetycznej w oparciu o zmianę zachowań ludzkich oraz wykorzystanie narzędzi informacyjno-komunikacyjnych”. Naszym celem jest zwiększenie zaangażowania klientów w analizę swoich zachowań dotyczących zużycia energii z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz mechanizmów zarządzania popytem – DSM.
W obszarze sprzedaży kluczowym projektem badawczo-rozwojowym jest „PROmoc – aktywne zarządzanie bilansem energetycznym i preferencjami Klientów w celu optymalnego wykorzystania potencjału do sterowania zapotrzebowaniem na energię”.
Koncentruje się ona na wygenerowaniu korzyści z efektywnego zarządzania mocą dla trzech kluczowych uczestników rynku: klienta, firmy energetycznej kontraktującej energię elektryczną oraz podmiotu zarządzającego bezpieczeństwem krajowego systemu energetycznego.
PROMoc to projekt realizujący efektywne wykorzystanie potencjału i możliwości sterowania zapotrzebowaniem na energię oraz kreowania postaw i zachowań klienta. Założenia projektu przewidują zagregowanie i wykorzystanie dostępnej mocy redukcji zapotrzebowania na budującym się obecnie rynku mocy przy jednoczesnej poprawie komunikacji z klientem poprzez stworzenie nowych kanałów komunikacji w czasie rzeczywistym oraz poznanie potrzeb i zachowań konsumenta. Głównym celem projektu jest zbudowanie narzędzia, które może w aktywny sposób pomóc zarządzać bilansem energetycznym oraz poznać preferencje klientów w tym obszarze poprzez zbudowanie odpowiedniej technologii. Realizacja projektu ma za zadanie również zbudowanie świadomości klientów dotyczącej możliwości efektywnego zarządzania zużyciem energii, co przełoży się na otwarcie nowych obszarów do świadczenia usług dla wszystkich klientów. Na powierzonym projekcie zyskuje nie tylko klient, ale również dostawcy i partnerzy powiązani z grupą TAURON.
- Kluczowi beneficjenci, czyli klienci, traktowani są jako aktywni uczestnicy rynku, którzy w sposób bezpieczny i funkcjonalny chcą zarządzać swoim bilansem energetycznym.
- Firma kontraktująca energię elektryczną może zyskać na zmniejszonej ilości szczytowego zapotrzebowania na energię elektryczną.
- Operator systemu przesyłowego zyska możliwość aktywnego wpływania na zapotrzebowanie klientów.
Produktem końcowym projektu ma zostać prototyp narzędzia wspomagającego aktywne zarządzanie bilansem energetycznym i preferencjami naszych klientów. Skutkiem takiego działania będzie efektywne wykorzystanie potencjału redukcji popytu na energię, a przede wszystkim otwarcie nowych obszarów do świadczenia usług dla wszystkich klientów.